Onlangs ontstond er ophef over te kleine liften in seniorencomplexen met vragen over de geschiktheid voor gebruik bij brand. Hier werd onder meer door Omroep Max, Mediafacts en het Reformatorisch Dagblad [1] aandacht aan besteed. Dit vraagt om een gedegen reactie.
Het is wrang dat liften op deze manier ten onrechte negatief in het nieuws komen. In de regel gaat het om gebouwen die gebouwd zijn voordat er sprake was van een bouwbesluit dat voor het eerst in 2003 werd ingevoerd waarin de huidige maten zijn bepaald. En feit is dat de liften in vrijwel al die gebouwen nog prima dag in dag uit functioneren. De liftenbranche is als geen ander in staat om ook oude liften te moderniseren en daarmee heel lang tegen relatief lage kosten veilig in bedrijf te houden. Dat maakt dat deze oude gebouwen voordeliger geëxploiteerd kunnen worden. In veel gevallen is hiervan sprake bij sociale huurappartementen, waar betaalbaarheid een belangrijk aspect is, ook al toen deze decennia terug zo sober en minimalistisch mogelijk gebouwd werden. Niet zelden zonder lift die naderhand met veel passen en meten is ingebouwd.
Natuurlijk kunnen onze lidbedrijven liften bouwen die voldoen aan de laatste eisen op het gebied van comfort, ruimte voor bedden en brancards. Ook kunnen zij al vooruitlopen op de regelgeving voor evacuatie van minder zelfredzame personen, zelfs in geval van brand.
Lift te klein?
In veel gevallen vormt de liftschacht onderdeel van het constructieve deel van het gebouw, dat moet zorgen voor stevigheid. Indien de gebouweigenaar een grotere lift in die schacht wil zetten, zal deze moeten worden vergroot met alle (enorme) kosten van dien. Veel sociale verhuurders hebben omdat dit onbetaalbaar is daarom een ‘Strategisch voorraad beleid’, wat betekent dat zij bouwen voor verschillende doelgroepen en levensfasen. Ouderen wordt op enig moment een nieuwe woning aangeboden in een nieuw seniorencomplex dat aan alle hedendaagse eisen voldoet, inclusief de ruimere lift. Die slaan zij vaak af, omdat ze al jaren met plezier in de huidige woning inclusief hun sociale omgeving zitten en er een band is met het appartement waar men woont en wellicht de kinderen geboren zijn. Wanneer men ziek wordt of zelfs overlijdt, blijkt de lift te klein voor brancard of overlijdenskist. En dan ontstaat daar begrijpelijkerwijs ophef over. Alleen niet altijd terecht, omdat die bewoners zelf de keuze hebben gemaakt om in een omgeving te blijven die niet meer bij hun levensfase past. Uiteraard gaat dit niet voor iedere bewoner op, maar feit blijft dat de bouwkundige situatie in de meeste gevallen een ruimere lift niet mogelijk maakt.
Vluchten bij brand
Dan de brandveiligheid. Vluchten of evacueren met een lift uit een brandend gebouw is op dit moment in nagenoeg alle gebouwen niet mogelijk. Om een standaard lift te laten blijven functioneren bij brand vergt is nogal wat. Wel zijn er technieken en inzichten waar gebouwen veiliger mee gemaakt kunnen worden. Voor nieuwe gebouwen wordt er gewerkt aan een nieuw bouwbesluit. Ook heeft VLR een leidraad ontwikkeld waarmee gebouweigenaar in samenspraak met zijn liftbedrijf tot oplossingen kan komen om de lift te kunnen inzetten als evacuatiemiddel bij brand. Maar in nagenoeg alle gebouwen geldt vandaag gewoon nog “Bij Brand Geen Lift”. En daarin is Nederland geen uitzondering. Daarnaast leren we van ongevallen in binnen- en buitenland en zijn er verbeteringen mogelijk. Echter, zoals altijd kost dat tijd en geld. Daar moet een reële middenweg in gevonden worden.
Tendentieuze berichtgeving helpt daarbij niet. Innovatie en goed overleg wel. Liftbedrijven zijn de meest innovatieve bedrijven ter wereld. Twee liftenproducenten staan zelfs in de top 100 van Forbes meest innovatieve bedrijven ter wereld.
- www.maxvandaag.nl/sessies/themas/consument/meldpunt-te-kleine-liften-in-seniorenwoningen-respectloos-en-gevaarlijk-bij-brand
- www.medicalfacts.nl/2021/02/11/te-kleine-liften-in-seniorenwoningen-respectloos-en-gevaarlijk-bij-brand
- www.rd.nl/artikel/914042-kbo-pcob-maak-liften-passend-voor-brancards-en-uitvaartkisten
